کد مطلب:46481 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:57

گنجینه پرسمان » قرآن

و ما تشاءون الاّ ان يشاء الله رب العالمين ،
{P - سوره تكوير آيه P 29}
آيه فوق اين ابهام را دارد كه مشيّت و اراده آدميان محكوم مشيّت و اراده خداوند متعال است . اگر خدا بخواهد ، در ما خواستي پيدا مي شود و اگر مشيّت و خواست او نباشد ، ما نخواهيم خواست وكاري انجام نخواهيم داد پس آنچه خواست خداست انجام مي شود و مؤثر اوست و انسانها افعالي جبري دارند .

آيه فوق و آيات بسيار ديگر كه از اذن خدا و يا قضا و قدر الهي سخن مي گويد : نفي اختيار از انسان نمي كند . زيرا زماني سبب اراده و اختيار از انسان مي شود ه اذن خدا و يا قضا و قدر و نيز مشيّت جانشيني اراده و اختيار آدميان شود . ولي اراده انسان در طول اراده خداست و كار هر فردي با اراده او رابطه اي علّي ومعلولي دارد . و خداوند چنين خواسته و اراده كرده كه انسانها با انتخاب و اراده خود فعاليت كنند . و در واقع آيات قضا و قدر و يا مربوط به مشيّت و اذن خدا بيان اين مطلب است كه انسان با تمام وجود وابسته به خداوند متعال است و هيچ استقلالي از خود ندارد و چنين نينديشد كه اراده اي مستقل و در عرض اراده و خواست خداوند دارد . اگر خداوند او را نيآفريده بود و به او اراده نداده بود ، قدرت انجام فعلي براي او نبود پس انسان و اراده اش متعلق و آويخته به اراده خواست خداست .
در سوره انعام آيه 149 مي فرمايد :
بگو : دليل رسا و قاطع براي خداست و اگر او بخواهد همه شما را به ( اجبار ) هدايت مي كند ( فلو شاء لهديكم اجمعين ) .
اما خداوند اين را نخواسته است ، خواست تكويني خدا اين است كه انسان از راه اراده ي خود هدايت شود و به اعمال شايسته روي آورد .
بنابراين كار انبياء و معلمين ثمره اش اين است كه انسانها را آگاه مي كنند تا اگر خواستند ( چنانچه كه خدا مقدر فرموده ) به راه راست روي آورند .